Tranh sơn dầu cá chép từ lâu nay vẫn luôn là đề tài yêu thích của các họa sĩ Nhật Bản, Trung Quốc và cả Việt Nam dùng để sáng tác. Không chỉ mang lại tính thẩm mĩ mà chúng còn nắm giữ một ý nghĩa vô cùng quan trọng trong thuyết phong thủy ở những nước Phương Đông.
Truyền thuyết kể lại rằng đã từng có một năm mà nạn hạn hán đã xảy ra mang lại thiên tai cho cuộc sống dân gian. Nguyên nhân chính của việc này là do số Rồng trên trời không đủ, những cơn mưa vì thế mà cũng ít đi, không thể mang lại cuộc sống bình thường, ấm no cho cả nhân gian. Chính vì lẽ đó, Ngọc Hoàng thượng đế đã nghĩ ra cách cứu vớt con người bằng cách tổ chức một cuộc thi để tìm ra con vật dũng mãnh nhất, kiên trì nhất để độ thế làm Rồng mang mưa đến cho dân gian. Khi tin tức về cuộc thi này truyền xuống, vua Thủy Tề đã thông báo điều này đến cho tất cả các sinh vật ở dưới nước được biết để có thể tham gia thử sức trong cuộc thi. Cuộc thi này gồm có tổng cộng là ba kì. Mỗi kì thi thì các con vật lại phải vượt qua một đợt sóng dữ dội. Chỉ có con vật nào đủ sức mạnh, đủ tài năng mới có thể chiến thắng cuộc thi và hóa thành Rồng. Trong suốt một tháng trời dài đằng đẵng, rất nhiều đại diện của các loài sinh sống dưới nước đến để tham gia vào cuộc thi nhưng chẳng có một con vật nào vượt được cả qua 3 đợt sóng. Sau có loài cá rô vượt qua thành công được một đợt sóng nhưng sau đó cũng không thể vượt qua đợt sóng thứ hai. Loài tôm cũng đến và vượt qua được hai đợt sóng nhưng khi đến đợt sóng thứ ba cũng bị ngã xuống do kiệt sức. Cuối cùng là đến cá chép, loài cá này không may thi vào một hôm sóng to, gió lớn nhưng nhờ tinh thần dũng cảm, cá chép đã nhảy qua thành công được ba đợt sóng rồi tiến thẳng vào cửa Vũ môn. Sau đó, cá chép được hóa thân thành Rồng.Nhờ đó mà mưa lại được trút xuống mang lại sự sống đến cho muôn loài.
Theo quan niệm của những người phương Đông thì cá chép là biểu tượng của sức khỏe và đường làm quan. Ở đường làm quan, tranh sơn dầu cá chép treo trong nhà thường mang đến cho gia chủ công danh và sự may mắn trong việc kinh doanh. Câu chuyện cá chép hóa rồng đã khiến cho tổ tiên của chúng ta luôn nhìn nhận cá chép như hiện thân của một linh vật vô cùng cao quý và linh thiêng. Hình ảnh chúng vượt qua bao khó khăn và gian khổ để vượt vũ môn cũng nhắc nhở chúng ta phải luôn luôn cố gắng cho dù có bao trở ngại chắn đường đi chăng nữa. Con người phải luôn kiên trì và bền bỉ để ngày càng trở nên mạnh mẽ và kiên cường. Những bức tranh sơn dầu cá chép từ lâu đã được xem như là một đồ nội thất có khả năng mang đến may mắn. Tranh có thể được treo ở trong phòng khách hoặc phòng làm việc của chủ nhà. Theo tín ngưỡng phương Đông, các loài cá thông thường là điềm may và thường mang lại những điều tốt lành. Có một số loài cá luôn luôn đi theo cặp nên chúng cũng thường được tin là sẽ giúp cho gia chủ có một cuộc hôn nhân hạnh phúc và an lành. Tranh sơn dầu vẽ các loài cá treo trong nhà cũng có ý nghĩa trong việc nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người chủ nhà
